آن ستاره پرنور در افق شرقی اسمان شبانگاهی پاییز چیست؟

هر سال در این روزهای فصل پاییز خیلی ها از منجمها این سوال را میپرسند  که آن ستاره درخشان در افق که به رنگهای سبز و قرمز چشمک میزند چیست؟

عیوق(Capella) وقتی به میانه ی آسمان شب میسرد، ستاره ای طلایی و زیباست. آری جواب پاسخ پرسش گران ما عیوق است. اگر میتوانستیم در فضا سفر کنیم و به سراغ عیوق بریم دو ستاره طلایی و درخشان را میافتیم دما سطح و مشخصات ظاهری مشابهی با خورشید ما دارند اما هرکدام از انها از خورشید ما بزرگتر و درخشانتر هستند.

خب پس این ستاره که در میانه اسمان به رنگ طلایی میدرخشد، اما در افق به رنگ قرمز و سبز چشمک میزند اما چرا این اتفاق می افتد؟ یک ستاره در میانه اسمان طلایی است اما هنگام طلوع و در افق به رنگ سبز و قرمز چشمک میزند؟

واقعیت این است تمام ستارگان در اسمان همین پروسه را تحمل میکنند تا مانند عیوق در افق رنگ  و وارنگ چشمک بزنند. واقعیت از آنجا سرمنشا میگیرد که نور هر ستاره مجبور است برای رسیدن به چشمان ما از اتمسفر زمین عبور کند. کلید معما هم همین است! وقتی شما به یک ستاره در افق نگاه میکنید در واقع از میان اتمسفر بیشتری بدان نگاه میکنید نسبت به زمانی که به این ستاره در بالای سرتان نگاه میکنید. اتمسفر درست مانند یک منشور عمل میکند و نور ستاره را تججزیه میکند!

پس نور قرمز و سبزی که بصورت چشمک از عیوق به چشم میرسد، نور واقعی این ستاره نیست! بلکه این جو است که باعث میشود نور ستاره تجزیه شده و رنگارنگ دیده شود.

اگر ستاره ها را در فضاء خارج از اتمسفر تماشا کنیم چشمک نخواهند زد

وقتی که از زمین به ستاره‌ها نگاه می‌کنیم به نظر می‌رسد که آنها چشمک می‌زنند. زیرا ما آنها را از پشت لایه‌های ضخیم هوای آشفته (در حرکت) اتمسفر زمین می‌بینیم.به جز خورشید ستاره‌ها به صورت نقاط نورانی در آسمان پدیدار می‌شوند. و چون نور آنها از لایه‌های متعدد اتمسفر زمین می‌گذرد.  

 نور ستاره خم شده و اغلب اوقات در جهات مختلف منعکس می‌شود. (نور وقتی به قسمتی که تغییر چگالی دارد برخورد می کند خم می‌شود. مثل جبهه هوای سرد یا هوای گرم) این انعکاس اتفاقی موجب چشمک زدن ستاره می‌شود. و به نظر می‌رسد که ستاره مقدار کمی حرکت کرده و چشم ما آن را به صورت چشمک زدن تعبیر میکند.

ستاره‌هاییکه نزدیک خط افق هستند نسبت به آنهایی که بالای سر ما هستند. به نظر می‌رسد که بیشتر چشمک می زنند زیرا نور ستارگان نزدیک به افق از لایه‌های بیشتری رد شده در نتیجه بیشتر منعکس می شوند، اگرچه سیاره‌ها معمولاً چشمک نمی‌زنند چون آنها به اندازه کافی به ما نزدیک هستند. آنها به اندازه کافی بزرگ هستند که چشمک زدن آنها جلب توجه نکند (به جز زمانی که هوا آشفته است). 

اگر ستاره ها را در فضاء خارج از اتمسفر تماشا کنیم (در سیاره‌ها یا ماه که اتمسفر ندارند) چشمک نخواهند زد.