کاروانسرای زین الدین، قصر منجمان

کاروانسرای زین الدین، در 62 کیلومتری جنوب یزد و 40کیلومتری شهرستان مهریز واقع شده است. این کاروانسرا متعلق به دوره صفوی و یکی از 999 کاروانسرایی است که به دستور شاه عباس صفوی ساخته شده است. گفته میشود این کاروانسرا به میمنت دیدار شاه عباس و زین الدین گنجعلی خان،حکمران وقت کرمان، ساخته شده است. معماری بی نظیر این بنا به عهده سلطان محمد سلطان یزدی، معمار و طراح مجوعه تاریخی حمام و بازار گنجعلی خان کرمان است. چیزی که این کاروانسرا را از تمامی کاروانسراهای دیگر متمایز میکند، دوار بودن آن است. تنها یک کاروانسرای دوار دیگر در ایران وجود داشته که نزدیک کاشان است و اکنون تقریبا به کلی ویران شده است. مانند اکثر بناهای دوران اسلامی، بکارگیری اعداد مقدس مسلمانان نیز در این کاروانسرا دیده میشود، برای مثال این کاروانسرا دارای 5 برج و 12 صفه است. 

حدود 10 سال پیش این کاروانسرا توسط براداران امامی، مورد مرمت قرار گرفت و هم اکنون از دید توریست های ایران یکی از 5سایت دیدینی مرکز ایران در کنار شهرهای یزد و اصفهان و روستای گرمه و... است. این کاروانسرا در سال 2005 از طرف سازمان یونسکو جایزه مرمت دریافت نمود و در سال 2010 از طرف مجله تاتلر جزء 101هتل برتر دنیا شناخته شد، البته نه به عنوان یک هنل لوکس 6 ستاره بلکه بعنوان محلی که گردگشر در آن احساس آرامش و راحتی خاصی می کند. در کتاب lonely planet معروفترین کتاب گردشگری جهان، زین الدین یکی از پیشنهادات برجسته این کتاب به گردشگران ایران  و دوست داران تمدن چندین هزارساله این مرز و بوم است. 

این همه زیبایی های به کنار، مطلب مورد نظر ما در اینجا، اسمان زیبای این کاروانسراست. نوروز 1389 اولین دوره از رصدهای شبانه که برای مسافران نوروزی شهر یزد به همت هتل پارسیان صفائیه یزد توسط کنسیرسیوم رصد یزد(متشکل از انجمن های نجوم ستاره پارس و آسمان کویر) برپا شده بود، در این کاروانسرا رقم خورد.تعداد 450 نفر از مسافران یزد در طی 6 شب در این برنامه شرکت کردند که این تعداد در نوروز 90 به بیش از 1000نفر رسید.  شاید بیش از وهم انگیز بودن برنامه رصد برای کسانی که برای اولین بار آسمان را به گونه ای دیگر میدیدند و پا به آسمان می گشایند، زیبایی و منحصربه فرد بودن کاروانسرا مهمانان را به وجد می آورد.

با توجه به فاصله نسبتا زیاد این کاروانسرا با شهر، آلودگی نوری کمی در شمال آسمان دیده میشود ولی قدر متوسط آسمان در شبهای تاریک و بی ماه به بیش از 5.5 میرسد، آلودگی غباری کم در افق و هوایی مطبوع و خنک کوه پایه های کویری، رصد را دل انگیز تر میکند.  آسمانی فوق العاده زیبا در کاروانسرایی منحصر به فرد. 

پس از شروع برنامه های رصدی گردشگری این کاروانسرا به یکی از برترین رصدگاه های منجمان یزدی برای برگزاری رصدها(چه توریستی و چه رصدهای تخصصی) تبدیل شد و هم اکنون نیز با هماهنگی مدیریت این کاروانسرا و با توجه به محدودیتهایی برای ایجاد تغییرات در چنین بناهایی وجود دارد، این کاروانسرا با همکاری منجمان یزدی، به قصر منجمان مبدل میشود. مکانی که هر گردشگری در آن میتواند از برنامه رصد آسمان شب برخوردار شود.

برگی دیگر از افتخارات:

در پاییز 1391 نام زین الدین به عنوان تنها رصدگاه گردگشری ایران برای دل مشغولان و گردگشران این کشور زیبا به ثبت رسید. کتاب معروف Lonely planet پس از بازدید از برنامه رصد در این کاروانسرا که توسط گروه رصدی آرشیدا انجام میشود، نام برنامه رصد ستارگان را در برنامه های شبانه یزد و کاروانسرای زین الدین قرار داد. در این کتاب نام مدیر عامل گروه رصدی آرشیدا، رضا طامهری، به عنوان منجم این تورها امده است

به امید موفقیت های روزافزون این کاروانسرای زیبا

---

مطالب مرتبط: 

تور رصدی کاروانسرای زین الدین